Być wolnomularzem to być Człowiekiem. Człowiekiem wolnym i dobrych obyczajów. Ta prosta i jednocześnie bardzo głęboka definicja pochodzi z jednego z najważniejszych dokumentów wolnomularskich – Konstytucji Masońskich (spisanych przez Jamesa Andersona w 1723 roku na podstawie o wiele starszych, bo jeszcze średniowiecznych, pism).
Wolnomularz to ktoś, kto przez całe swoje życie dąży do bycia lepszym człowiekiem. Ta prosta chęć samodoskonalenia się towarzyszyła Ludzkości od jej zarania. Wielu ludzi na przestrzeni wieków wybierało w tym celu najróżniejsze drogi – szukając samorozwoju poprzez filozofię, działalność społeczną, wolontariat, jogę, studia, czy nawet… kapłaństwo. Każda z tych dróg może być (i jest) wartościowa. My, masoni, przyjmujemy własną metodę – wolnomularską.
Metoda wolnomularska to m.in. wspólne spotkania w Loży (tzw. prace), podczas których przeprowadzamy dyskusje dotyczące najróżniejszych tematów (np. filozoficznych, społecznych czy etycznych). Często dyskusje te mają charakter alegoryczny – w czym pomagają nam pradawne symbole, przekazane nam przez dawnych mistrzów wolnomularskich. Rozmowa wolnomularska nie ma jednak charakteru debaty politycznej. Tu nikt nikogo do niczego nie próbuje przekonać – bowiem jako wolnomularze odrzucamy wszelkie dogmaty. Poznajemy zdanie naszych Braci i Sióstr – i na tej podstawie próbujemy ponownie przemyśleć nasze poglądy na świat. Obserwując innych – wzbogacamy siebie. Ważnym elementem spotkań wolnomularzy jest także poznawanie historii i tradycji naszych Poprzedników.
Warto także podkreślić, że zgodnie ze starymi zasadami, dwa tematy są wykluczone podczas prac Loży. Są to: religia i polityka. Ten bardzo stary zwyczaj wziął się z obserwacji, że są to dziedziny, które niezwykle często dzielą i ranią ludzi. My, wolnomularze, stawiamy zaś na poszukiwanie tego, co nas łączy.
Wolnomularze uważają, że poprzez stawanie się lepszym, poprzez coraz głębsze poznawanie i rozumienie istoty Człowieczeństwa mamy szansę w pozytywny sposób oddziaływać na nasze otoczenie. Dzięki temu – poprzez stałą pracę nad sobą – przyczyniamy się do poprawy losu Ludzkości.
Każdy mason zobowiązany jest przede wszystkim do pracy nad sobą i do pomocy swoim Braciom i Siostrom w podejmowaniu ich wysiłku. W praktyce oznacza to m.in.:
Od wolnomularza oczekuje się m.in.: